اهمیت ارتباطات در دنیای امروز و نقش تلفن در ارتباطات بر کسی پوشیده نیست. کلمه ارتباط بسیاری از افراد را به یاد تلفن می‌اندازد. شاید ده سال پیش وجود مرکز تلفن در شرکت‌های کوچک الزامی نبود اما امروز شاهد استفاده از این مراکز در فروشگاه‌ها، مجموعه‌های مسکونی، مدارس و نظایر آن هستیم. علت این روند همان اهمیت ارتباطات و هدف آن افزایش رضایت‌مندی و حفظ بیشترین تماس‌ها است. از سوی دیگر محققان حوزه تلفن و تولیدکنندگان این صنعت همواره برای توسعه و گسترش آن در تلاش بوده و هستند. در چنین شرایطی دور از ذهن نیست که تعدد برند و تکنولوژی به وجود آید، اما این واقعیت اصول ارتباطات تلفنی را تغییر نمی‌دهد. همچنان از دست ندادن تماس‌ها و افزایش رضایت‌مندی در اولویت قرار دارند. با اتصال مراکز تلفن به یکدیگر می‌توان یک سیستم بزرگ‌تر داشت که در آن امکانات و ایده‌های موجود در اجزاء تشکیل‌دهنده تلفیق شده است. تقریباً تمامی تولیدکنندگان صنعت تلفن امکان اتصال دو یا چند مرکز خود به یکدیگر را در محصولاتشان به وجود آورده‌اند. چالش اساسی وقتی ظهور می‌کند که قصد بر اتصال دو مرکز غیر هم نوع باشد. خوشبختانه فشار رقابت در بازار مراکز تلفن به همگرایی این تجهیزات انجامیده است. با بررسی روند تکامل مراکز در برندهای مختلف می‌توان دریافت که همه در تلاش هستند تا با پشتیبانی از پروتکل‌های فراگیر مانند SIP محصول خود را به‌عنوان یک تولید استاندارد معرفی کنند. در نقطه مقابل پروتکل‌های اختصاصی شرکت‌های پیشرو از تیتر نخست تبلیغات آن‌ها به حاشیه آمده و اغلب به‌عنوان آپشن از آن‌ها یاد می‌شود. در کشور ما اما اوضاع کمی متفاوت است. سلیقه، خواست و عادت مردم، سیاست‌های واردکنندگان عمده، میزان تمایل برندهای مطرح بر حضور رسمی در ایران، نگرش افراد فنی و فروشندگان مراکز تلفن کم‌ظرفیت و زیرساخت‌ها و سیاست‌های مخابرات از عوامل تعیین‌کننده وضع بازار هستند که پرداختن به آن‌ها از حوصله مقاله حاضر خارج است. به‌هرحال در تصویر امروز کشور سهم بالای برند پاناسونیک از بازار مراکز تلفن کم‌ظرفیت از یک‌سو و گسترش روزافزون استفاده از راهکارهای اوپن سورس از جمله Elastix از سوی دیگر انکارناپذیر است. در ادامه چگونگی اتصال این دو مرکز بررسی شده است.
چگونگی اجرا: خانواده‌های مختلفی از مراکز تلفن پاناسونیک به بازار ایران وارد شده است. از مهم‌ترین این سری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: TES, TEM, TDA, TDE, NS. سری‌های TES و TEM مراکز آنالوگ و هایبرید پاناسونیک هستند. TDA و TDE چندین سال است که در بازار ایران و جهان حضور موفقی داشته‌اند. این مراکز دارای ظرفیت‌های بالاتر و قابلیت ارتقاء و پشتیبانی از IP هستند. البته در حال حاضر سری NS به عنوان جایگزین معرفی شده است و تمرکز تأمین‌کنندگان اصلی کشور بر مدل‌هایی از این سری قرار گرفته است. در این مقاله از سری TDE و مشخصاً مدل TDE100 برای ایجاد Trunk با Elastix استفاده شده است. باید توجه داشت که سری TDA قابل ارتقاء به TDE می‌باشد. به علاوه اصول اتصال مراکز NS نیز مشابه است با این تفاوت که ظاهر منوها در این مراکز تا حدودی تغییر کرده و ملاحظاتی نیز برای License مورد نیاز Trunk وجود خواهد داشت. در مراکز TDE کارتی به نام IPCMPR وجود دارد که معمولاً به اختصار MPR نامیده می‌شود. DSP سیستم روی همین MPR قرار می‌گیرد. دو نوع DSP برای این مراکز وجود دارد: DSP64T, DSP16. برای اطلاع از چگونگی نصب DSP روی MPR به سند شروع کار با کارت‌های مجازی آی‌پی مربوط به سری TDE مراجعه کنید. تفاوت DSPهای 64 و 16 در تعداد کانال ممکن برای ایجاد Trunk و تعداد IP Phoneهای قابل اتصال به آن‌ها است. ضمناً پاناسونیک برای هر موجودیتی که در سیستم‌هایش استفاده می‌شود یک شماره مدل دارد. شماره مدل کارت‌های MPR و DSP لازم برای پشتیبانی از Trunk از جدول شماره یک قابل دستیابی است.
جدول شماره 1: ملزومات مورد استفاده در مراکز IP پاناسونیک سری TDA و TDE برای Trunk SIP
همان‌طور که از جدول شماره 1 برمی‌آید، روی DSP16 به صورت پیش‌فرض تا 4 کانال امکان ایجاد Trunk وجود دارد و این تعداد برای DSP64، شانزده عدد است. افزایش این تعداد از طریق خرید License و نصب آن در کارت SD انجام خواهد شد. در واقع یک License چهار کاناله Trunk IP روی DSP16 و چهار عدد روی DSP64 از پیش فعال است. پس چنانچه یک دستگاه TDE دارید که IP Phoneهای پاناسونیک به آن متصل هستند، برای ایجاد Trunk بین مرکز خود با یک Elastix به هیچ License نیاز ندارید. روش‌های مختلفی برای اتصال یک مرکز پاناسونیک به Elastix وجود دارد: روش FXO-FXSt، استفاده از کارت‌های PRI، استفاده از بستر IP و پروتکل h323، استفاده از بستر IP و پروتکل SIP. روش FXO-FXS روشی استاندارد و معمول نیست. این روش بیشتر برای ارتباط با مراکز آنالوگ و هایبرید به کار می‌رود و نقص‌هایی جدی در پی دارد. از کارت‌های PRI که گاه به آن‌ها E1 نیز گفته می‌شود برای ارتباط مراکز می‌توان استفاده نمود. این روش مدت‌ها است مورد استفاده قرار می‌گیرد و پایداری مناسبی دارد. به‌علاوه پیاده‌سازی آن نیز چالش چندانی نخواهد داشت. اما نکته منفی آن نسبت به روش‌های مبتنی بر IP لزوم خرید کارت است. پروتکل H323 به صورت پیش فرض روی Elastix در دسترس نیست و برای راه‌اندازی آن نیاز به نصب پکیج oh323 یا ooh323 است. عیب این روش دشواری‌های راه‌اندازی آن است. چنانچه به‌جای Elastix مرکز تلفن دیگری قرار داشته باشد، احتمال پشتیبانی آن مرکز از پروتکل H323 ضعیف است. در این مقاله از روش آخر یعنی Trunk SIP برای ارتباط Elastix و پاناسونیک استفاده شده است.
روال انجام: مهم‌ترین بخش تنظیمات این بخش مربوط به مرکز تلفن پاناسونیک است چراکه در سمت Elastix تنظیمات کمتر، متمرکزتر و معقول‌تر است. به کمک UPCMC که نرم‌افزار تنظیم پاناسونیک است، به TDE100 متصل می‌شویم. مطابق شکل شماره یک، از قسمت 1.1روی MPR گزینه Card Property را انتخاب می‌کنیم.
تصویر شماره 1: قسمت اسلات از تنظیمات مرکز تلفن پاناسونیک
تصویر شماره 2: مشخصات کارت MPR
همان‌طور که در شکل شماره 2 دیده می‌شود، IP 192.168.1.11/24 به‌عنوان IP کارت MPR ست شده است. خود DSP نیز IP دیگری می‌گیرد که در این مثال 192.168.1.12/24 انتخاب شده است. با ok کردن تنظیمات به بخش 1.1 باز می‌گردیم. مطابق شکل شماره سه وارد بخش اسلات‌های مجازی می‌شویم.
تصویر شماره 3: ورود به اسلات‌های مجازی کارت MPR
تصویر شماره 4: اسلات‌های مجازی کارت MPR
برای ایجاد Trunk SIP بین پاناسونیک و Elastix به کارت V-SIPGW16نیاز است. از منوی سمت راست این کارت را انتخاب کرده و در یکی از مکان‌های اسلات‌ها درگ و دراپ می‌کنیم. با انتخاب OUS کارت را از سرویس خارج می‌کنیم. در قسمت Shelf Property تنظیمات را مطابق شکل شماره 5 انجام می‌دهیم.
تصویر شماره 5: تنظیمات شلف Gateway SIP
برای Port Property هم با فرض اینکه IP سرور Elastix 192.168.1.252 باشد، مطابق تصاویر 6 تا 10 عمل می‌کنیم.
تصویر شماره 6: تنظیمات پورت Gateway SIP (بخش 1)
در بخش Channel Attribute انتخاب Additional Channel for Slot1 Ch1 به معنای آن است که تنظیمات کانال موردنظر از کانال شماره یک اسلات یک استفاده می‌کند. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌شود چون در مثال موردبررسی از DSP64 استفاده شده است، تا 16 کانال امکان ایجاد Trunk بدون نیاز به License وجود داشته است. بنابراین تنظیمات تنها برای کانال یک انجام شده و 15 کانال بعدی از همان تنظیمات پیروی خواهد کرد.
تصویر شماره 7: تنظیمات پورت Gateway SIP (بخش 2)
تصویر شماره 8: تنظیمات پورت Gateway SIP (بخش 3)
در منوی اکانت نام کاربری و پسوردی که برای احراز هویت در برقراری Trunk استفاده می‌شود، تعریف شده است. در این مثال فرض شده نام کاربری utde و پسورد tde باشد.
تصویر شماره 9: تنظیمات پورت Gateway SIP (بخش 4)
تصویر شماره 10: تنظیمات پورت Gateway SIP (بخش 5)
منوی Calling Party به تنظیم Caller ID مورد استفاده در تبادل تماس بین مراکز اختصاص دارد. انتخاب PBX-CLIP در ستون نام کاربری از هدر بهترین انتخاب خواهد بود. حال می‌توان وضعیت کارت را به INS تغییر داد. در گام بعدی از قسمت 10.1 که به تنظیمات خطوط شهری پاناسونیک مربوط است، شماره ترانک گروپ مربوط به کارت مجازی SIP Trunk را تغییر می‌دهیم. در این مثال شماره 6 برای 16 خط Gateway SIP و شماره 1 برای 8 خط کارت شهری LCOT سانترال انتخاب شده است.
تصویر شماره 11: تنظیمات خطوط شهری پاناسونیک
از قسمت 2.6.1 وارد پلن‌های شماره‌گیری پاناسونیک می‌شویم. با فرض اینکه داخلی‌های Elastix سه رقمی بوده و با 2 شروع شوند، عدد 2 را از ستون Leading Number از تب Extension مطابق تصویر شماره دوازده پاک می‌کنیم و در عوض مانند تصویر شماره سیزده در تب Other PBX Extension وارد می‌کنیم.
تصویر شماره 12: تنظیمات نامبرینگ پلن (بخش 1)
تصویر شماره 13: تنظیمات نامبرینگ پلن (بخش 2)
آخرین بخش تنظیمات پاناسونیک به 9.1 می‌شود که مربوط به هدایت تماس‌ها است. این جدول مشخص می‌کند که در زمان شماره‌گیری از گوشی‌های مرکز تلفن پاناسونیک، تماس‌ها از چه Trunk Group هدایت شوند. در این‌جا یک چالش وجود دارد. چنانچه برای شماره‌هایی که با 2 شروع می‌شوند، Trunk Group 6 را انتخاب کنیم، داخلی‌های پاناسونیک موفق نخواهند شد شماره‌های شهری که با 2 شروع می‌شوند را شماره‌گیری کنند. برای حل این مشکل تک‌تک داخلی‌های Elastix با Trunk Group 6 تعریف شده‌اند و در انتها برای عدد 2، Trunk Group شماره 1 تعریف شده است.
تصویر شماره 14: تنظیمات هدایت تماس‌ها
اما همچنان 2 مشکل وجود دارد: 1- اگر فرض کنیم یک شماره شهری با 201 یا 202 یا هر شماره داخلی Elastix شروع شود، بازهم تماس با آن شماره شهری غیر ممکن خواهد بود. البته شاید بتوان با تغییر رنج داخلی‌های Elastix به 100 یا 900 تا حدی این مشکل را برطرف نمود. 2- با توجه به محدود بودن جدول 9.1 چنانچه تعداد داخلی‌های Elastix زیاد باشد، نمی‌توان از این روش استفاده نمود. تا این‌جا تنظیمات مربوط به پاناسونیک به پایان رسید. در گام آخر تنظیمات مربوط به Elastix را انجام می‌دهیم. در سرور Elastix از قسمت PBX وارد PBX Configuration شده و از منوی Trunk یک SIP Trunk مطابق تصاویر شماره 15 و 16 ایجاد می‌کنیم.
تصویر شماره 15: ایجاد SIP Trunk (بخش 1)
تصویر شماره 16: ایجاد SIP Trunk (بخش 2)
تنظیمات مربوط به بخش PEER Details به شرح زیر است:
context=from-internal
host=dynamic
qualify=yes
secret=tde
insecure=port,invite
type=friend
username=utde
disallow=all
allow=alaw&ulaw&g729
dtmfmode=rfc2833
canreinvite=no
nat=no
port=35060
call-limit=16
trustrpid=yes
sendrpid=pai
با فرض اینکه سرور Elastix ما هیچ Gateway دیگری نداشته باشد، یک روت خروجی مطابق تصاویر شماره 17 و 18 ایجاد می‌کنیم.
تصویر شماره 17: ایجاد روت خروجی (بخش 1)
تصویر شماره 18: ایجاد روت خروجی (بخش 2)
در این‌جا ارتباط بین دو مرکز برقرار شده است. داخلی‌های پاناسونیک با گرفتن شماره داخلی‌های Elastix با آن‌ها تماس خواهند گرفت. داخلی‌های Elastix کمی برای شماره‌گیری مسئله دارند. آن‌ها برای تماس با یکدیگر، شماره‌های داخلی خودشان را می‌گیرند. برای تماس با داخلی‌های پاناسونیک باید شماره داخلی به انضمام عدد 9 در ابتدای آن را شماره‌گیری کنند. البته می‌توان با اصلاح روت خروجی می‌توان این روند را تغییر داد. برای تماس از طریق خطوط شهری که به مرکز پاناسونیک متصل است، لازم است داخلی‌های Elastix97 را در ابتدای شماره مورد نظرشان شماره‌گیری کنند. دو چالش در این قسمت وجود دارد: شماره‌گیری 7 اضافی، آزاد شدن همیشگی آخرین خط پاناسونیک. شاید با اعمال تغییراتی در مرکز پاناسونیک بتوان این دو مشکل را برطرف نمود. یکی دیگر از سؤالاتی که در ارتباط Elastix و پاناسونیک مطرح است، چگونگی انتقال فیچر کدها است. فرضاً اگر لازم باشد با انتقال *5503 از Elastix به پاناسونیک یک رله فعال شود، شماره‌گیری 9*5503 موجب زنگ خوردن منشی پاناسونیک خواهد شد.
منبع: VOIPIRAN
دیدگاه خود را بنویسید